Betonplex is een plaatmateriaal dat voorzien is van een epoxy toplaag. Epoxy is een twee componenten kunsthars, de laag is water-, kras en slagvast. Er bestaan twee basistypes betonplex die elk weer in meerdere variaties verkrijgbaar zijn: betonplex op basis van spaanplaat en betonplex op basis van multiplex. De betonplex op basis van multiplex wordt het meest gebruikt. De platen zijn in verschillende diktes en groottes verkrijgbaar maar de meest gangbare maat is 18 mm dik bij een afmeting van 125 x 250 cm.
De eigenschappen van betonplex
Betonplex is ontwikkeld om als bekisting voor het storten van beton dienst te doen. Er hecht zich aan het zeer gladde oppervlak niet of nauwelijks ander materiaal, zodat de bekisting weer kan worden weggenomen na het uitharden van het beton. Afhankelijk van de gebruikte houtsoort en de dikte van de coating, kan betonplex één of meerdere keren gebruikt worden. De epoxy toplaag is waterdicht, kras- en slagvast, zeer glad en sterk en voelt wat vettig aan. De toplaag van de standaard betonplex platen is niet UV-bestendig en verkleurt daarom langzaam onder invloed van zonlicht. Er bestaan tegenwoordig ook betonplex platen met een coating die wel UV-bestendig zijn. Deze zijn speciaal ontwikkeld voor de meer decoratieve toepassingen.
Spaanplaat betonplex
Dit type betonplex is een plaat spaanplaat - een plaat van geperste houtsnippers - die aan beide zijden is voorzien van een epoxy coating. Dit betonplex is goedkoper dan betonplex op basis van multiplex maar ook minder duurzaam. Deze platen worden vaak gebruikt voor eenmalige bekisting.
Multiplex betonplex
Betonplex van multiplex bestaat uit meerdere lagen dun fineer die kruislings en watervast op elkaar zijn gelijmd en waarvan de onder- en bovenzijde bestaat uit een epoxy laag. Dit type betonplex is zeer sterk en buigt niet door. Voor het fineer kunnen verschillende houtsoorten gebruikt worden en dit bepaalt o.a. de duurzaamheid en het gewicht van de betonplex platen. Betonplex van populierenhout is bijvoorbeeld relatief licht in gewicht en meranti betonplex is erg sterk en kan veelvuldig gebruikt worden.
Toepassingen van betonplex
Hoewel het materiaal oorspronkelijk bedoeld was als bekisting voor beton, zijn er tal van andere toepassingen mogelijk. Betonplex wordt bijvoorbeeld veel gebruikt als bekleding van aanhangers, paardentrailers en bestelbusjes maar het wordt ook toegepast in de - design - meubelindustrie. Dierenhokken kunnen ook uitstekend van betonplex gemaakt worden en het materiaal is zelfs geschikt voor de wanden en bodems van terraria en aquaria. Ook voor meubels en als werkblad in keukens en badkamers kan betonplex worden toegepast. De afwerking van naden en de kopse kanten vergt daarbij wel enige aandacht.
Waterdicht maken van de kopse kanten
Hoewel de lagen fineer in multiplex betonplex watervast verlijmd zijn, is het voor bepaalde toepassingen (een wandaquarium of terrarium bijvoorbeeld) raadzaam de kopse kanten waterdicht te maken. Ook voor toepassingen in badkamers en keukens is dit aan te bevelen. Het waterdicht maken kan door deze kopse zijden minimaal twee keer met een celluloselak te lakken. Deze behandeling is ook aan te raden voor te verlijmen delen: eerst de kopse kanten waterdicht maken en daarna verlijmen, hiermee wordt de constructie echt waterdicht. Ook kan een epoxy pasta of epoxy coating gebruikt worden. De pasta kan met een spuitkoker worden aangebracht, de coating met de kwast.
De epoxy coating
De dikte van de coating varieert per type plaat. Standaard betonplex heeft een fenolcoating van 120 gram/m2. Oorspronkelijk was de coating super glad maar er zijn daarna bijvoorbeeld ook antislip coatings ontwikkeld voor gebruik in aanhangers of als steigerplaten. Andere - decoratieve - structuren zijn ook mogelijk, deze worden bijvoorbeeld wel voor keuken- en badkamermeubilair gebruikt. De betonplex platen zijn in diverse kleuren verkrijgbaar.
Flightcase
Een flightcase is een kist om kwetsbare goederen - geluidsinstallaties, muziekinstrumenten, filmapparatuur - te vervoeren. Zo'n flightcase wordt vaak van betonplex gemaakt omdat de platen geen andere afwerking behoeven en zeer sterk zijn. De kenmerkende robuuste profielen en sluitingen van de flightcase kunnen eenvoudig op de kist van betonplex worden aangebracht.